Podejmowanie działań biznesowych jest utrudnione przez zmienne otoczenie rynkowe. Dlatego, kluczem do trafnej inwestycji bądź sukcesu firmy jest podejmowanie racjonalnych decyzji popartych badaniami i wnioskami. Jednym z takich przykładów jest analiza rynku i konkurencji, która umożliwia zrozumieć mechanizmy, zachowania oraz procesy rynkowe. Niestety, nie każdy zdaje sobie sprawę z istotności tych badań, podejmując już na starcie nietrafne decyzje. Takie osoby swoim brakiem wiedzy i odpowiednich kompetencji doprowadzają niekiedy nawet do upadłości przedsiębiorstwa. W niniejszym artykule opisujemy zalety oraz popularne metody analiz rynku, które być może pomogą ustrzec się przed błędem i zwiększyć szanse na sukces firmy. Będziemy szukać odpowiedzi na następujące pytania:
- Czym jest analiza rynku i konkurencji?
- Dlaczego warto przeprowadzić analizę rynku?
- Jakie są popularne metody analizy rynku
Czym jest analiza rynku i konkurencji?
Analiza rynku to ogół czynności umożliwiających zrozumienie pewnych zachowań i procesów (podaż, popyt
i zależności między nimi), które zachodzą w otoczeniu badanej firmy. W przypadku tego procesu bierze się pod uwagę otoczenie mikro i makro. Odnosząc się do makro-otoczenia, mamy na myśli aspekty polityczne, prawne, technologiczne oraz społeczne, które mogą mieć wpływ na wygląd sektora, w którym znajduje się badane przedsiębiorstwo. Natomiast, mikrootoczenie odnosi się do konkurencji oraz potencjalnych dostawców i nabywców. W skrócie, analiza rynku i konkurencji to kompleksowy dokument zawierający kluczowe dane do opracowania planu strategicznego. Obiektywnie ocenia mocne i słabe strony firmy oraz możliwości i zagrożenia pojawiające się na rynku.
Dlaczego warto przeprowadzić analizę rynku?
Głównym powodem dla którego podmioty gospodarcze decydują się na przeprowadzenie analizy rynkowej jest budowa strategii rozwoju. Szczegółowe i zweryfikowane dane o rynku, ale także o jego uczestnikach pomagają określić: czy strategia firmy jest aktualna względem panujących trendów i potrzeb nabywców, jakie czynniki oddziałują w największym stopniu na rentowność i sprzedaż oraz jakie działania stosują konkurenci. Kolejnym argumentem za jest minimalizacja ryzyka. Dzięki włączeniu analizy rynku do procesu ustalania decyzji biznesowych, znacząco ograniczamy obawę niepowodzenia inwestycji związaną
z podejmowaniem działań w niepewnych i zmiennych warunkach otoczenia rynkowego. Dodatkowo, analiza rynku pozwala na bieżąco monitorować trendy rynkowe i prognozy, gdyż w dokumencie zawarte są informacje o branży w Polsce i za granicą, w co inwestują światowi liderzy oraz czy rynek się rozrasta z roku na rok. Jest to kluczowe, ponieważ jednostki chcące się rozwijać, muszą podążać za trendami, a nawet je wyprzedzać bądź kreować.
Ostatnim, jednakże najważniejszym czynnikiem opowiadającym za tym, żeby sporządzać kompleksową analizę rynku, jest szczegółowe poznanie potrzeb klientów. Powyższe badanie umożliwia przedsiębiorstwom opracować tzw. lejek zakupowy i skategoryzować produkty na te, które stanowią przewagę konkurencyjną, oraz na te niepotrzebne, które należy usunąć z oferty.
Poznaj popularne metody analizy rynku
W celu przeprowadzenia analizy rynku należy najpierw określić jej cel. Czy jest to na potrzeby zbadania konkurencji? A może, do oceny jego wielkości lub oszacowania kosztów niezbędnych do stania się częścią danej branży? Określenie planu ułatwi dobór odpowiedniej metodyki, która zostanie wykorzystana podczas analizy rynku. Natomiast, zaleca się żeby nie ograniczać się tylko i wyłącznie do jednego sposobu i skorzystać z jak największej ich ilości. W związku z faktem, iż analiza rynku najczęściej służy do spojrzenia krytycznie na konkurencję oraz na jakiej pozycji znajduje się dane przedsiębiorstwo, głównie stosuje się poniższe metody:
- Analizę SWOT,
- Portfelową analizę strategiczna,
- Analizę PEST.
Analiza SWOT
Jest prostym narzędziem służącym do analizy wewnętrznego i zewnętrznego otoczenia organizacji. Polega ona na określeniu:
- Mocnych stron – zbiór elementów, które stanowią o sile firmy,
- Słabych stron – wszystko co stanowi słabość, barierę,
- Szans – wszystkie czynniki stwarzające szansę na polepszenie sytuacji przedsiębiorstwa,
- Zagrożeń – impulsy generujące niebezpieczeństwo zmian na niekorzyść jednostki.
Analiza SWOT jest stosowana jako uniwersalne narzędzie do planowania strategicznego. Pozwala wykorzystać zgromadzone informacje do opracowania strategii działania, opartej na silnych stronach i szansach, jednocześnie ograniczając wpływ słabych stron i zagrożeń na funkcjonowanie przedsiębiorstwa.
Portfelowa analiza strategiczna
Portfelowa analiza strategiczna przeprowadzana jest w celu formułowania decyzji dotyczących oferowanego przez organizację asortymentu. Dzięki niej, właściciele firm mogą ocenić poszczególne obszary działalności oraz wskazać te, które mogą być źródłem przewagi konkurencyjnej. Co więcej, metody portfelowe pozwalają oszacować atrakcyjność produktów na tle konkurencji.
Analiza PEST
Analiza PEST, czyli Political, Economic, Social, Technological, jest metodą, którą wykorzystuje się podczas analizy makrootoczenia organizacji. Można również spotkać się z innym sformułowaniem – generalną segmentacją otoczenia – gdyż określa podstawowe obszary mające wpływ na funkcjonowanie jednostki. Czynniki polityczno-prawne (political) obrazują jaki wpływ mają zmiany w systemie przepisów regulujących działalność gospodarczą na funkcjonowanie przedsiębiorstwa. Czynniki ekonomiczne (economic) będą obejmowały PKB, cykle koniunktury gospodarczej, inflację, stopy procentowe, podaż pieniądza, bezrobocie, koszty energii oraz politykę gospodarczą. Natomiast, w grupie czynników społeczno-kulturowych bada się m.in. poziom dochodów danego społeczeństwa oraz ich wykształcenia. Ostatnią wyróżnią grupą są czynniki technologiczne. Tam znaleźć można informacje o poziomie technologicznym danego kraju i jego innowacyjności, ale także o nakładach państwa na badania i rozwój.
Podsumowując, analiza rynku ma szereg korzyści, wśród których wyróżnia się: identyfikację pojawiających się szans i zagrożeń na rynku, poznanie potrzeb i opinii klientów oraz minimalizację ryzyka w związku z podjęciem konkretnych decyzji strategicznych. Dodatkowo, wiedza o konkurencji może generować sporą przewagę konkurencyjną. Jednakże, jak w przypadku innych działań biznesowych, warto skorzystać z pomocy ekspertów, jeżeli nie posiada się odpowiedniego doświadczenia. Wyspecjalizowani analitycy przygotują kompleksowy dokument z badania rynku i konkurencji oraz zajmą się przygotowaniem biznesplanu.
Literatura:
mfiles.pl/pl/index.php
Analiza_rynkumfiles.pl/pl/index.php
Analiza_PESTquestus.pl/blog/macierz-bcg-analiza-portfelowa
