Hipoteka zostaje ustanowiono na nieruchomości tak długo, jak długo istnieje wierzytelność hipoteczna. W momencie, gdy dług zostaje spłacony właściciel nieruchomości ma prawo oczekiwać, by wpisana do księgi wieczystej hipoteka z niej zniknęła.
Kwit mazalny, nazywany również listem mazalnym, to nic innego jak zgoda na wykreślenie hipoteki. Wydawana jest zazwyczaj przez bank po uregulowaniu zadłużenia wynikającego z umowy o kredyt hipoteczny. Wierzyciel hipoteczny ma obowiązek wystawienia takiego dokumentu, wynikający z przepisów prawa.
Hipoteka powstaje z chwilą dokonania wpisu w księdze wieczystej prowadzonej dla danej nieruchomości. Wpis warunkuje jej powstanie. Dlatego tak istotne jest, aby po uregulowaniu zobowiązania hipotecznego właściciel nieruchomości zadbał o to, by wykreślić hipotekę z księgi wieczystej.
Dla wykreślenia hipoteki z księgi wieczystej należy wypełnić formularz urzędowy i złożyć go w sądzie rejonowym, który prowadzi księgę wieczystą dla określonej nieruchomości. Sąd nie wykreśli jednak hipoteki na podstawie samego wniosku. Istnieje konieczność dołączenia do wniosku dokumentu, sporządzonego w odpowiedniej formie, który stanowi podstawę wykreślenia hipoteki. Takim dokumentem może być właśnie list mazalny.
List mazalny będzie stanowił skuteczną podstawę wykreślenia hipoteki, gdy zostanie sporządzony w formie z podpisami notarialnie poświadczonymi. W przypadku, gdy wydającym kwit mazalny jest bank, na podstawie ustawy z 29.08.1997 – Prawo bankowe, wystarczy, aby był on podpisany przez osoby upoważnione do składania oświadczeń w zakresie praw i obowiązków majątkowych banków i opatrzony pieczęcią banku. Wówczas ma moc prawną dokumentu urzędowego i może stanowić podstawę do dokonania wpisów, w tym wykreśleń, w księgach wieczystych.
Jeżeli bank po spłaceniu hipoteki nie wystawia samodzielnie kwitu mazalnego, dla jego uzyskania należy skierować do wierzyciela hipotecznego (banku) wniosek o jego wydanie. We wniosku należy wskazać, iż ubiegamy się o wydanie kwitu mazalnego z uwagi na uregulowanie zobowiązania hipotecznego.
W piśmie kierowanym do banku należy podać swoje dane, w tym dane adresowe, na które ma zostać przesłany kwit mazalny, dane nieruchomości, w tym numer księgi wieczystej, a także wskazać numer i datę zawarcia umowy kredytowej. Wydanie tego dokumentu jest obowiązkiem banku. We wniosku można powołać się na art. 100 ustawy z dnia 6 lipca 1982 o księgach wieczystych i hipotece, który stanowi, że w razie wygaśnięcia hipoteki wierzyciel obowiązany jest dokonać wszelkich czynności umożliwiających wykreślenie hipoteki z księgi wieczystej. Taką czynnością jest właśnie wydanie listu mazalnego. Bank powinien zweryfikować stan faktyczny danej sprawy i niezwłocznie udostępnić wnioskodawcy list mazalny.
