Pracownicze Plany Kapitałowe to duży projekt, który ma zachęcić Polaków do długoterminowego oszczędzania. W ten sposób będzie można zabezpieczyć swoją sytuację finansową po zakończeniu aktywności zawodowej. Warto się jednak dowiedzieć, kto będzie zarządzał pieniędzmi uczestników PPK i w jaki sposób.
PPK to system powszechny, co oznacza, że zostaną do niego zapisani wszyscy pracownicy podlegający obowiązkowemu ubezpieczeniu emerytalno-rentowemu. To jednak również system dobrowolny, zatem można z niego zrezygnować w dowolnej chwili. Rząd szacuje, że do PPK przystąpi w najbliższych latach około 11,5 mln Polaków.
– Trzeba podkreślić, że Pracownicze Plany Kapitałowe to program z dużym rozmachem, z którego ma korzystać wielu aktywnych zawodowo Polaków. Za granicą takie programy sprawdziły się doskonale. U nas również jest szansa, żeby powtórzyć ten sukces. Dla wielu osób jest bowiem ważne to, że do składek na PPK będzie dokładał się także pracodawca oraz państwo – zauważa ekspert zajmujący się Pracowniczymi Planami Kapitałowymi w portalu PPK.info.
– Jednak w tym programie kluczową rolę będzie odgrywała instytucja finansowa, która zostanie wybrana do zarządzania pieniędzmi w PPK. Od jej strategii i doświadczenia zależało będzie również to, ile ostatecznie oszczędności zostanie zgromadzonych na kontach uczestników danego PPK – podkreśla ekspert.
Kto wybiera instytucję finansową?
To właśnie na pracodawcy ciąży odpowiedzialność wybrania instytucji zarządzającej kontami PPK jego pracowników. W Ustawie o PPK zapisano, że wybór wspomnianej instytucji powinien odbyć się w porozumieniu ze związkami zawodowymi. Jeśli tych nie ma w firmie, wystarczy skonsultować się z przedstawicielami załogi. Gdy nie dojdzie do porozumienia z pracownikami, ostateczny głos o wyborze instytucji zarządzającej PPK należy do pracodawcy. Pracownicy nie mogą wtedy zmienić tej instytucji. Nie oznacza to jednak, że w przyszłości pracodawca nie będzie mógł również tego zrobić. Wręcz przeciwnie, jeśli podmiot zatrudniający uzna, że dana instytucja się nie sprawdziła lub ma słabe wyniki, można ja zmienić na inną (znowu w porozumieniu z pracownikami).
Pracodawca musi także pamiętać, że ustawodawca wyznaczył określone terminy na podpisanie umowy z instytucją zarządzającą PPK (np. dla firm zatrudniających co najmniej 250 pracowników to 25 października 2019 roku). Niedotrzymanie tego terminu może zakończyć się grzywną w wysokości 1,5% wartości funduszu wynagrodzeń firmy w poprzednim roku obrotowym.
Wybór instytucji finansowej – na co zwracać uwagę?
Szczegółowe założenia PPK, które pojawiają się w Ustawie o Pracowniczych Planach Kapitałowych, określają, jakie instytucje mogą zarządzać środkami uczestników. Mogą to być:
- fundusze inwestycyjne zarządzane przez Towarzystwo Funduszy Inwestycyjnych,
- fundusze emerytalne zarządzane przez Powszechne Towarzystwo Emerytalne lub Pracownicze Towarzystwo Emerytalne,
- Zakłady Ubezpieczeń.
Wybór instytucji zarządzającej powinien być jednak bardzo przemyślaną decyzja. Pracodawca powinien zwrócić uwagę na kilka kluczowych kwestii. Przede wszystkim należy sprawdzić, jak długo dana instytucja działa już na rynku. Najlepiej stawiać na znane instytucje. Kolejna kwestia dotyczy doświadczenia w zarządzaniu otwartymi funduszami inwestycyjnymi, funduszami emerytalnymi albo otwartymi funduszami emerytalnymi. Oczywiście im większe doświadczenie, tym lepiej. Ustawodawca określił je na minimum 3 lata. Trzeba przeanalizować również wyniki finansowe danej instytucji w przeszłości. To pokaże, jak skuteczni są menedżerowie zarządzający funduszami. Ważna jest także polityka inwestycyjna danej instytucji, jej plany inwestycyjne i prognozy na temat stopy zwrotu, ale także proponowane rozwiązania technologiczne i wsparcie dla działu kadrowo-księgowego. Warto zwrócić uwagę również na opinie innych klientów. Nie można także zapomnieć o przeanalizowaniu wysokości opłat za zarządzanie. Oczywiście najkorzystniejsze jest wynegocjowanie jak najniższej stawki (maksymalna to 0,5%).
Jak będą zarządzane pieniądze w PPK?
Najważniejszą kwestią przy wyborze instytucji zarządzającej PPK jest to, w jaki sposób będą inwestowane pieniądze pracowników. Oczywiście środki będą pomnażane w funduszach inwestycyjnych, ale nie oznacza to, że zawsze w taki sam sposób. Wszystko będzie zależało od tego, w jakim wieku jest dany uczestnik PPK. To określi poziom ryzyka inwestycyjnego. Stąd właśnie mowa o funduszach inwestycyjnych zdefiniowanej daty. Aktywa każdego z tych funduszy będą składały się z części kapitałowej i dłużnej. Ta ostatnia polega na lokowaniu pieniędzy w instrumenty, które nie są obarczone dużym ryzykiem (np. obligacje skarbowe, depozyty bankowe itd.). Natomiast druga część aktywów stanowią bardziej ryzykowne instrumenty (np. akcje spółek). W przypadku młodszych uczestników PPK część kapitałowa będzie przeważała nad dłużną, jednak z czasem te proporcje zaczną się odwracać. Wszystko po to, aby wraz ze zbliżaniem się terminu wypłaty środków z PPK (po ukończeniu 60 lat) ograniczyć czynnik ryzyka inwestycyjnego.
Ogólne wytyczne odnośnie do zarządzania środkami PPK zostały określone przez ustawodawcę, jednak szczegóły dotyczące inwestowania pozostawiono instytucjom finansowym. Dzięki temu będą mogły konkurować między sobą, osiągając różne wyniki. Taka sytuacja jest korzystna dla uczestników PPK i sprawi, że na rynku PPK pozostaną tylko najlepsze instytucje.
